కిరణజన్యసంయోగక్రియ-అన్ని పాఠ్యాంశాలతో అనుసంధానం చేయుట:

ఇది పిల్లలందరికీ బాగా అవసరమైన అంశం. ఈ పాఠ్యాంశాన్ని బోధించినపుడు జీవశాస్త్రమే కాక, సామాజిక శాస్త్రం, గణితం, భాష కూడా నేర్పుతాము. మనం తయారుచేసే అభ్యాసాలు/కృత్యాల వల్ల ఈ పద్ధతి సులువుగా మారుతుంది.
ప్రయోగం: మొక్కల పెంపకం. రోజు వారీ నమోదు. మొక్క విత్తన దశ నుండి పండు దశ వరకూ పరిశీలింపజేయుట. వివరాలు నమోదు చేయించుట.
సమాచార సేకరణ: మీ పరిసరాల్లో ఉన్న చెట్ల పేర్లు రాసి, వాటి సంఖ్యను రాయండి.
కిరణజన్యసంయోగక్రియ కారకాలు- ఆక్సిజన్, కార్బన్ డై ఆక్సైడ్, నీరు, సూర్యకాంతి.
ఫిజిక్స్- నీరు చలనం-వేళ్ళ నుండి ఆకు వరకూ జరిగే విధానం చెప్పాలి. (ఆవ మొక్క ప్రయోగం చేయించవచ్చు. ఒక పరీక్షనాళికలో ఆవ మొక్కను ఉంచి నీరు పోసి, ఆ నీటికి ఎరుపు రంగు కలపాలి. కొంతసేపటికి మొక్క కాండం గుండా ఎరుపు నీరు పైకి పోవడం చూడవచ్చు.)
కెమిస్ట్రీ-ఆక్సిజన్ మరియు  కార్బన్ డై ఆక్సైడ్ గురించి తెలియజెయ్యాలి. మొక్కల్లో జరిగే రసాయన చర్యల గురించి కొద్దిగా చెప్పొచ్చు.
జీవశాస్త్రం- మొక్కల్లో ఆహార తయారీ గురించి చెప్పి, వివిధ మొక్కలను పరిశీలించి నివేదిక ఇవ్వమని చెప్పాలి. అలాగే ఈ మొక్కలపై ఆధారపడే జీవుల జాబితా, ఎందుకోసం ఆధారపడుతున్నాయో కారణాల జాబితా తయారుచేయించాలి.
సోషల్-వృక్షాలు- అడవులు వాటి ప్రాముఖ్యత- అడవులపై ఆధారపడే వారి గురించి చెప్పొచ్చు.
గణితం- నువ్వు పెంచిన మామిడి చెట్టు సంవత్సరానికి మూడు వందల కాయలు కాస్తే, నాలుగేళ్ళకు ఎన్ని కాయలు కాస్తుంది?
భాష- కొంచెం ఆసక్తికరంగా ఉండేలా ఒక ఐదు మొక్కల పేర్లు మూడు భాషల్లో రాయమని చెప్పవచ్చు. మొక్కల పెంపకం గూర్చి వారి అనుభవాలు కథగా రాయించవచ్చు. అలాగే వారు పెంచిన మొక్కలో గమనించిన కిరణజన్యసంయోగక్రియ ప్రక్రియను వారి సొంత మాటల్లో చెప్పించుట.
పటనైపుణ్యం- మొక్కల చిత్రాలు వేయించుట. పర్యావరణలో మొక్కల ప్రాముఖ్యత గురించి చిత్రాలు వేయించుట.

కోడి గుడ్లతో ప్రయోగాలు

కోడి గుడ్లతో రకరకాల ప్రయోగాలు చేయిస్తాం. ఇవి చేయడానికి పిల్లలు బాగా ఇష్టపడ్తారు. వీటితో ఏ పాఠ్యాంశాలను అనుసంధానించొచ్చు?

నీరు, నూనె, రంగులు:

ఇదొక మంచి ప్రయోగం కదా! నీరు, నూనె, ఒకటి, రెండు రంగులను కలిపి ఒక సీసాలో పోసినట్లైతే పిల్లలకు భలే ఆసక్తికరంగా ఉంటుంది. ఇక్కడ ఏ ఏ పాఠ్యాంశాలను అనుసంధానం చేసి బోధించవచ్చో మీరే ఆలోచించండి.
నీటిలో మునిగేవి, తేలేవి
ఇలాంటి ప్రయోగాలతో వివిధ కృత్యాలు చేయించవచ్చు.

గుడ్లగూబ

గుడ్లగూబ గురించి చెప్పేటపుడు అది నిశాచరి అని చెబుతాం. కళ్ళు పనిచేయవు కనుక చెవులతో ఇన్ఫ్రా రెడ్ కిరణాలను ఎలా వినియోగించుకుంటుందో తెలియజేయాలి. దాని ఆహారపు అలవాట్లు చెప్పాలి. పర్యావరణ సమతుల్యతకు ఈ జీవి ఆవశ్యకతను చెప్పాలి. (పోయిన సంవత్సరం నాల్గవ తరగతి తెలుగు పాఠ్యపుస్తకంలో ఉన్న కథను చెప్పవచ్చు లేదా నాటిక వేయించవచ్చు)

సీక్రెట్ లేఖలో నాలుగు సైన్స్ అంశాలు:

ఒక నిమ్మకాయను తెమ్మనాలి. దాని రసం తియ్యించి, ఆ రసంలో పుల్లను ముంచి, ఒక తెల్లకాగితంపై ఉత్తరం రాయించాలి. ఆరిన తర్వాత ఆ కాగితంపై ఏమీ కనిపించదు. కానీ కొవ్వొత్తి వెలిగించి, దాని ఎదురుగా పెట్టినట్లైతే మనం రాసినది చదవచ్చు. ఈ ప్రయోగంలో నేర్పడానికి కెమిస్ట్రీ, జీవశాస్త్రం, చరిత్ర కూడా ఉంది కదా!


అలాగే, సూర్యుడు, గ్రహాలు, గ్రహణాలు, ఉప్పునీరు ప్రయోగాలు, నీటి కాలుష్యం, మొక్కల పెంపకం, అంకురోత్పత్తి, వాతావరణం, మేఘాలు మొదలైన ఎన్నో అంశాలను కొరిలేట్ చేస్తూ చెప్పొచ్చు. కాదేదీ కవితకనర్హం అన్నట్లుగా పిల్లలు ఆడుకునే గవ్వల దగ్గరనుండి మందారపు పువ్వుతో తయారుచేసే లిట్మస్ పేపర్ తయారీ వరకూ అన్నింటినీ అనుసంధానం చేస్తూ చెప్పవచ్చు.

కొరిలేషన్ (పరస్పర సంబంధం) - అన్ని పాఠ్యాంశాలతో అనుసంధానం చేయుట


నీరు అని చెప్పండి....
ఒక ఫిజిక్స్ ప్రొఫెసర్ నీటి చలనం గురించి చెప్తారు
ఒక కెమిస్ట్రీ టీచర్ హెచ్ టూ ఓ అంటారు
ఒక జీవశాస్త్ర ఉపాధ్యాయులు నీటి అవసరాలను ఏకరువు పెడ్తారు
ఒక బయాలజీ టీచర్ అయితే మొక్కలకూ నీటికీ గల సంబంధాన్ని చెబుతారు
ఒక జూవాలజీ టీచర్ అయితే జంతువులకూ నీటికీ గల సంబంధాన్ని వివరిస్తారు.

మరి ఈ ఐదు అంశాలనూ క్రోడీకరించి చెప్పగలవారు ఎవరు? నిస్సందేహంగా ప్రాథమిక పాఠశాల ఉపాధ్యాయులే!

అలాగే గ్రహాలు, గ్రహణాలు అనండి...
ఇదొక సోషల్ పాఠమని ఠకీమని జవాబు వస్తుంది. మరి ఈ పాఠ్యాంశంలో సైన్స్, గణితం లేవా? ఉన్నాయి. కానీ వాటిని మనం సంధానం చేయము. ఇలా గ్రహణాల గురించి చెబుతున్నపుడు చంద్ర/సూర్య గ్రహణం ఎన్నాళ్ళకోసారి ఏర్పడుతుందో చెబుతాం. అలా లెక్క కట్టడమెలాగో చెబుతాం. మరి అది గణితమే కదా! భూమి, సూర్యుడు, చంద్రుడు,మిగిలిన గ్రహాల గురించి బోధించడం సైన్స్, గ్రహణాలు ఏర్పడు విధానం గూర్చి చెప్పడం, వాటి చలనం గూర్చి బోధించడం సైన్స్. అలాగే వీటి పేర్లు చెప్పినపుడు అది భాష. మన తెలుగు పాఠాల్లో చూడండి, అన్ని పాఠ్యాంశాలూ ఉంటాయి. ఐదవ తరగతి గణితంలో గోల్కొండ కోట విహారయాత్ర పాఠం ఒక కథగా సాగుతూ గణితంలోని కనీసాభ్యసన స్థాయిలను పూర్తిచేయడం ఒక ఉదాహరణగా చెప్పుకోవచ్చు. ఇలా ఒక్కో అంశాన్నీ గనుక అనుసంధానం చేస్తూ పాఠ్యాంశ బోధన సాగితే ఎంత బావుంటుంది! పాఠ్యపుస్తకాల్లో వచ్చిన మార్పు వల్ల ఇపుడు ఉపాధ్యాయులకు ఈ విధానం ఇంకా సులువౌతుంది.

 అదెలా అంటారా?

మనం నేర్పే సైన్సును పర్యావరణ విజ్నానం అంటాం. ఇక్కడ మనకున్న చక్కటి వెసులుబాటు "కొరిలేషన్" (పరస్పర సంబంధం). సైన్స్ విభాగాలైన ఫిజిక్స్, కెమిస్ట్రీ, బోటనీ లేదా జూవాలజీలు అన్నీ మన పాఠాల్లో ఉంటాయి. వాటిని విభజించి చెప్పాల్సిన అవసరం లేదు. ఒక ప్రయోగాన్ని చేయించినపుడు కానీ, ఒక ప్రాజెక్టు పని ఇచ్చినపుడు కానీ, అంతెందుకు, ఒక పాఠాన్ని బోధించినపుడు వీటన్నింటినీ కొరిలేట్ చేస్తూ చెప్పగలిగితే విద్యార్థుల గ్రహణ శక్తి మెరుగుపడుతుంది. అన్ని విధాలుగా ఒక అంశాన్ని బోధించడం వలన భవిష్యత్తులో వారికి కన్ఫ్యూజన్ ఉండదు. సైన్స్ ప్రతి పాఠ్యాంశంతోనూ మమేకమైపోగల సబ్జెక్ట్. ఇది అందరూ ఒప్పుకుని తీరుతారు. చరిత్ర, భూగోళం,గణితం అన్నింటిలోనూ సైన్స్ ఉంటుంది. చరిత్ర చెప్పేటపుడు అప్పటి స్థితిగతుల్ని, వారి కట్టడాల గురించి, అప్పటి శాస్త్రసాంకేతికత, వ్యవసాయ విధానాలు, వాడిన లోహాలు మొదలైన వేటి గురించి చెప్పినా, సైన్సు చెప్పినట్లే కదా!

కొన్ని ఉదాహరణలు చూద్దాం:

నీరు- వ్యాసం మొదట్లో చెప్పినట్లు కాకుండా, నీటితో ప్రయోగాలు చేయించి, వాటిని నమోదు చేయించండి. నీటి చలనానికి వర్షం వచ్చిన రోజు బావుంటుంది. వర్షం నీరు పారుతున్న విధానాన్ని చూపండి. మర్నాడు నీరు ఎక్కడెక్కడ ఎలా చలిస్తుందో చెప్పమనండి. చూడండి పిల్లలు ఎన్ని జవాబులు చెప్తారో! నీటిలో ఏ ఏ వాయువులు ఉంటాయో చెప్పండి. పిల్లలతో చెప్పించండి. రెండు వాయువులు కలిసి ద్రవంగా ఎలా ఏర్పడిందో అడగండి. పాఠశాల, ఇళ్ళల్లో పెంచే మొక్కలకు నీటికీ గల సంబంధం ఏమిటో అడగండి. వారు ఏమనుకుంటున్నారో చెప్పమనండి/రాయమనండి. నీటిలో ఉండే హైడ్రోజన్ మరియు ఆక్సిజన్ మనకు ఎలా లభిస్తాయో ప్రయోగం ద్వారా చూపండి. జంతువులకూ, మానవులకూ నీటి అవసరం ఏమిటో చర్చించమనండి. నీటితో భూమికున్న అవసరాలు ఏమిటో రాయమనండి. ఇక నీటి పొదుపు ఆవశ్యకత వివరించమనండి. ఇదంతా అయ్యాక, మట్టితో ఒక గ్రామాన్ని/అట్టలతో డయోరమా లాంటిదాన్ని తయారుచేయించండి. నీటి వనరులు ఆ నమూనాలో ఉండేలా చూడమనండి. పిల్లలందరూ చాలా ఉత్సాహంగా తయారుచేస్తారు. తెలుసుకున్న అంశాలన్నీ అందులో పొందుపరుస్తారు. తర్వాతి రోజు ఒక పట్టిక తయారుచేసి, ప్రాజెక్టు పని ఇవ్వండి. తమ తమ ప్రాంతాల్లో పర్యటించి ఆ ప్రాజెక్టు పనిని పూర్తి చేయమనండి. అంతే! నీటికి సంబంధించిన ఎన్నో విషయాలు వారు తెలుసుకున్నట్లే! ఇందులో ఫిజిక్స్/కెమిస్ట్రీ/బయాలజీ చెప్పేసినట్లే కదా!

ఇదొక ఉదాహరణ మాత్రమే! పాఠాన్ని ఒక ఫిక్స్ డ్ ఫ్రేమ్ వర్క్ లోనే బోధించాలని లేదనీ, మన సృజనాత్మకత పరుగులు పెట్టినపుడు పిల్లల సర్వతోముఖాభివృద్ధి తథ్యమని మనకు ఇట్టే అర్థమౌతుంది!

కొరిలేట్ చేయడం వల్ల ఉపయోగాలు:
  • శాస్త్రీయమైన ఆలోచనా విధానం అలవడుతుంది.
  • సమస్య సాధన దిశగా మెదడు వృద్ధి చెందుతుంది.
  • పిల్లల ఐక్యూ పెరుగుతుంది.
  • తార్కిక, హేతువాద దృక్పథాలు అలవడుతాయి.
  • ఉపకల్పనలు, ప్రాక్కల్పనలు విషయంలో పరీక్షించే స్థాయికి ఎదుగుతారు.
  • ఏ విషయాన్నైనా లోతుగా అధ్యయనం చేయడం నేర్చుకుంటారు.
  • కనెక్టివిటీకి సంబంధించి ప్రతి సారీ ఆలోచిస్తారు.
  • సబ్జెక్టును నేర్చుకునే విధానంలో మార్పు వచ్చినపుడు వారి సంగ్రహణా విధానంలో కూడా మర్పు వస్తుంది. అభ్యసన మరింత సులువౌతుంది.
  • స్వయంగా కారణాలు, సంధానాలు చెప్పడం మొదలుపెడ్తారు. అలా చెప్పడమంటూ మొదలుపెడితే, ఇక మన కృషి ఫలించినట్లే!
  • ఇలా కొరిలేషన్ పద్ధతిలో పాఠ్యబోధన జరిగినపుడు అన్ని పాఠ్యాంశాల్లోనూ విద్యార్థుల ప్రతిభ మెరుగుపడుతుంది. (విద్యాపరమైన ప్రయోగాల్లో ఈ విషయం నిరూపించబడింది)
  • పరిశీలన, అన్వేషణ మొదలగు ఎన్నో గుణాలు పిల్లల్లో వృద్ధి చెందుతాయి.
కొరిలేట్ చేయడానికి కావల్సినవి:
  • ఆధారము
  • ప్రయోగము
  • పాఠ్యాంశము
  • సాధన దిశగా విద్యార్థులను ప్రేరేపించాలి.
  • పాఠ్యాంశ బోధన ఎప్పటికప్పుడు ప్రయోగాత్మకంగా రూపొందాలి.
కొన్ని కృత్యాలు:
  • ట్రాకింగ్ (జాడ కనిపెట్టుట)
  • శాస్త్రసాంకేతికత నిన్న నేడు పై చర్చ
  • వార్తాపత్రికల నుండి పిల్లల పేజీని సేకరించి, కృత్యాలు చేయించుట.
  • కథలు వ్రాయించుట.
  • ప్రాజెక్టు పనులు
  • వ్యక్తిగత పరిశోధనలు
  • పాఠ్యాంశాలను అనుసంధానం చేస్తూ కొన్ని నాటికలు వేయించవచ్చు. అలాగే కథలు వ్రాయించవచ్చు.
  • సైన్స్ ఫెయిర్స్ పెట్టినపుడు వట్టి సైన్స్ మాత్రమే కాక ఇతర పాఠ్యాంశాల అంశాలనూ, సైన్స్ తో వాటికి గల సంబంధాన్ని తెలిపే విధంగా ఫెయిర్ ఏర్పాటు చెయ్యాలి.
  • ఎగ్జిబిట్స్ తయారీ కూడా ఈ సూత్రాన్ని అనుసరించాలి.
ఇవి చేయండి:
  • సమాచార సేకరణకు ఎక్కువ ప్రాధాన్యతనివ్వండి.
  • ప్రెడిక్షన్( ప్రతి విద్యార్థీ చాలా విషయాలు తనకు అర్థమైనట్లుగా చెప్పగలడు. ఈ అంశానికి ప్రాధాన్యతనిస్తూ, కారణాలు చెప్పేందుకు అవకాశం ఇవ్వాలి)
  • సీక్వెన్స్ (అనుక్రమం)- ముందుగా అనుకున్న విషయాన్ని చెప్పి/చేసి తదుపరి సంబంధిత అంశాలతో అనుసంధానం చేస్తూ చేయించడం/చెప్పించడం చేయాలి. అందువలన విద్యార్థుల్లో కన్ఫ్యొజన్ కు దారి ఉండదు. అంతే గాక ఒక పద్ధతితో చెప్పడం/చెయ్యడం అలవడుతుంది.
  • కంపేరిజన్(పోలిక) పోలికలు చెప్పించాలి.
  • ఈ విధానంలో తాము ఎందుకు పాఠ్యాంశాన్ని అభ్యసిస్తున్నామో విద్యార్థులకు తెలియాలి.
  • ఫ్యాక్ట్స్ (వాస్తవాలు) ప్రయోగం/ప్రాజెక్టు/నాటకం/కథ మొదలైనవి శాస్త్ర వాస్తవాలను తెలియజేయాలి.
పథకరచన:

ఇలా పాఠ్యబోధన జరగాలంటే ఉపాధ్యాయుని సంసిద్ధత చాలా ముఖ్యం.
అన్ని పాఠ్యాంశాలనూ ముందుగా అవగాహన చేసుకోవాలి.
కొరిలేట్ చేయదగ్గ అంశాలను కేటగొరైజ్ చెయ్యాలి.
తగిన బోధనాభ్యసన సామగ్రిని తయారుచేసుకోవాలి. ( నేను అప్పటికప్పుడు టి ఎల్ ఎమ్ తయారుచేస్తాను. అది కూడా విద్యార్థుల సహకారంతోనే! ఒక్కోసారి అవసరమైన సామాగ్రి తయారీని గ్రూపులకు హోం వర్కుగా ఇస్తాను. వారు ఆ సామాగ్రిని తయారుచేసి తీసుకురావాలంటే తగిన వనరులు సమకూర్చుకోవాలి, అలాగే టీం అంతా ఒకచోట చేరి ఆ చార్టు/నమూనా/బొమ్మ మొదలైనవి చేసి తీరాలి. ఇలా టీం వర్క్ పెంపొందుతుంది. వనరులను సమకూర్చుకోవడం తెలుస్తుంది.)

బోధనాభ్యసన ప్రక్రియ:

సీక్వెన్షియల్ పద్ధతిలో పాఠ్యబోధన చేయాల్సి ఉంటుంది. ఒక అంశానికి ఇతర అంశాలను జోడించి చెప్పేటపుడు చాలా ఆసక్తికరంగా బోధించాలి.
బోధన పూర్తయ్యాక అటువంటిదే ఒక అంశాన్ని పిల్లలకు హోం వర్క్ గానో లేదా పాఠశాలలోనే చేయదగ్గ కృత్యంగా ఇవ్వాలి. ఇలా చేయడం వల్ల వాళ్ళకు ఈ పద్ధతి అలవాటు అవుతుంది. కనెక్టివిటీకి అలవాటుపడ్తారు.

సమకూర్చుకోవాల్సిన వనరులు:
  • తగిన బోధనాభ్యసన సామాగ్రి
  • పాఠశాల ఆవరణ
  • పర్యావరణ వినియోగం
  • చక్కటి డిస్ప్లే బోర్డు/ ఫ్లానెల్ బోర్డు
  • పిల్లల ఆసక్తి/ఉత్సాహం
  • ఒక నమోదు పుస్తకం
మూల్యాంకనం:
మూల్యాంకనానికి కూడా ఈ పద్ధతి ఉపయోగించవచ్చు.
ప్రాజెక్టు పనులు/ ప్రయోగాలు మొదలైనవి ఇవ్వచ్చు.
నమోదు చేసిన అన్వేషణలను తరగతి గదిలో గ్రూపు కృత్యంగా ప్రదర్శించనివ్వాలి. మిగిలిన గ్రూపులు ఆ నమోదును ప్రశ్నించాలి.

కొరిలేషన్ (పరస్పర సంబంధం) - కొరిలేట్ చేయడం వల్ల ఉపయోగాలు

My way of Heutagogy:



My way of Heutagogy involves:

· They gather resources on their own to learn.
· They maintain their own class library:
· They narrate stories.
· They write stories, draw pictures, and send them for publishing.
· They watch a movie every Saturday; do socially useful productive work too that
day. They state it as “No books day.”
· Their daily education day involves reciting telugu padyalu, rhymes, learning
quotations, preparing models and doing an experiment everyday.
· They prepare lot of items and display them.
· They play games and learn all subjects while playing games.
· They play with toys and learn science from them.
· They organize social activities and go on rally’s to create awareness among the
public.
· They interview different people from various occupations.
· They perform drama’s.
· They learn from mistakes and learn to read and write.
· They learn mathematics from daily life experiments and mathematics games.
· They prepare correlation maps on their own.
· They use technology for improvement.
· They learn through digital class. They learn to use the digi equipment. They learn
to do many things on the computer.
· They concentrate on KT and KS, which means knowledge transfer and knowledge
sharing.
· They learn through collaborative learning.

“Unconventional activities produce extraordinary products”


Syllabus:

Flexible and negotiated syllabus fits in.
As they focus on “knowing how to learn”, they transform into life long learners.

Assessment:

Learner directed questions.Continuous comprehensive evaluation along with group success rating.
“Discussion skills, quality of work, outcomes, collaboration, academic soundness, and
knowledge of material”
Reinforcement of students should be assessed.As the teacher becomes the compass of the classroom, this compass can identify thedirection of the student and can assess every time a work is accomplished.Formatives and Summative exams can be conducted in the same way as we are conducting now. But, the pattern of the questions asked and the activities conducted shall vary according to the Heutagogic method.

Is it applicable to all the classes from class I to class V?:

Yes. It is applicable to any class whether it is a primary class or any higher section. We
just need to adjust the activities and provide guidance that can enhance self learning 
techniques.

Learning journals:

Students write what they learn and how they learn and document them (just as the students of class V documented how they learned)

Action Research:

Students work on societal issues and know about practical approach. They imbibe the
experiences and implement the thought process that aids them to become professional in
future workplace.

Now let me explain how it works in a classroom atmosphere:

· The annual plan is worked out after two months of basic training for students. We
have to remember every time that the process is learner centered. Therefore, the
students are the partners in the preparation of annual plan.
· The syllabus may be anything the government selects. We sit and discuss about the subjects and lessons that are to be learned that academic year.
· Students go through every textbook from page 1 to the end page. They see the pictures associated with the lessons and try to understand the concept dealt with.

Here the teacher acts as a compass.

· Coming to month wise syllabus, the first week of the month deals with planning.
The syllabus of the month is put forth the students. They prepare the required
Teaching Learning Material and list out the resources they have to gather to let the
process of Heutagogy go on.
· The subjects are clubbed and the correlation concept comes into existence. We
club the main themes of the lessons into three or four correlation concepts. This
gives lot of space for experimentation and doing project works.
· The students prepare correlation maps (you may define them as combination of
concept maps, mind maps, flow charts and illustrations) (please find the
correlation maps in letha akasalu book) this process simplifies the learning and
aids in providing lot of time to learn practically.
· They prepare lot of material and gather required resources. Then, they divide the
lessons group wise. They work on them and present them in the class. Thus,
enabling group exhibiting and group learning.
· It is always a team work and the accomplishment is celebrated by group appraisal
by clapping.
· Health is main motto of primary Heutagogy. The students are let to know the
importance of health and given projects to know practically. Then, they are trained in herbal medicine and healthy food techniques. Once the students are health conscious, they eat good food and try to consume cheap but healthy home food. They are trained to prepare healthy food items at home, which are easy to make. 

They share food in their class. The families of the students are always part of the education system. They are trained on how to become a part of their wards learning process and bringing them up as better citizens.

Field trips are organized. The trips may not include going out of station but they incline on letting students getting practical knowledge by taking them to various places in their own place ( Bank/ post office/ fire station/ petrol Bunk/ other schools/ excise department/ police station/ service centers/ e seva centres/ cinema theatres/ panchayat office or municipality etc.,)

· Graphic reading is given importance. Every lesson is learned through activity and
teamwork.
· Maintaining 3 R’s (reuse, reduce and recycle) is a part and parcel of learning.
· As the government is concentrating on improving physical literacy in students, I have introduced 100 village games and incorporated them with the syllabus. These games improve physical literacy as well as educate the students in various aspects.
· In the same way, I introduced a book that was published to train students in conserving environment. (just like the environmental sciences textbook is used as supplementary textbook in higher classes) 
· As we are habituated to do things in common, in our day to day life like waking up, brushing, attending nature calls, bathing, having food and sleeping, the students are habituated to everyday activities like a poem a day/a rhyme a day/ an experiment a day/ a new word a day/a quote a day/ filling kids page of news paper/ knowing everyday news through news paper etc.,
· The digital class aids in creating more awareness and to provide videos and images and ppt’s in the process of learning.
· Computer learning is compulsory. Students learn the basics, paint, and browsing internet just as if they learn to operate the mobile on their own. Teacher is just the facilitator.
· Toys play a prominent role in learning. The students play with toys and try to explore the science behind the working of toys. They learn all the subjects through them. They are allowed to speak more and experiment more. However, prior training on being disciplined is given in the initial two months.
· Drawing is given highest priority. Heutagogy actually is based on self-expression and self-determined learning. Therefore, they are allowed to train themselves on the process of drawing. Once they achieve skill in drawing, they acquire lot of confidence that they can express.
· (please see the attached article on the concept of correlation)
· The concept of triangle:
· Provide the students with a library, a laboratory and a children’s theatre and you
are sure to succeed in the concept of educating them.
· Provide a class library. They read books everyday in the evening. Ask them to dramatize the read story and see the results. Our schools are packed with students who fail to recognize alphabets even though they reach class V. 

I have dealt with class V maximum in the whole of my 18 years service and have found the same situation in every class. We do not have to dig on the reasons behind this but have to work on how to overcome this situation so that the student who enters High school would not suffer disabled in getting better education just because the student cannot recognize alphabet.

Watching worldwide best children’s movies every week can enhance many better
qualities in students. This has been proven with the three batches I have
experimented with.

· An apple a day…
· Keeps the doctor away!
· Let us say…
· An experiment a day….
· Aids in throwing problems away!
· Heutagogy makes the students invent improvised low cost, no cost equipment to
do experiments. They can establish a lab on their own.
· The asset box they carry all through the year boosts their learning process.
· CCE method is the best one and can suit the method of Heutagogy in every way.

 Example of one month’s syllabus:
Let me take example of the syllabus of class V for the month of November:


The concepts of the whole syllabus are merged into five or six correlation maps. The required videos/images/ppt’s etc., are shown in the digi class. Children choose the project works on their own. Students are taken on field trips. A festival is celebrated in school in which a temple fair is also conducted. They may display the items they have made in this fair. (This deals with Telugu lesson as well as English lesson) The map of the school and their area is asked to draw and they are asked to focus on kirana shops and ration shops in their maps. Then, they go to kirana shop and learn the method of weighing and write a report. 

The ones who cannot write can explain. Then, they go to the ration shop and interview the dealer about the concept of ration. They watch how the items are weighed including the oil which is weighed in litres. They prepare TLM concerned with the lessons. They describe the condition of the climate the day they go on the field trip (This deals with EVS lesson) they perform experiments on air the whole month and play games that are related to the lesson. (From the games book) they watch the sky the whole month in the day as well as in the night. 

They watch the digi lessons and collect information from newspapers regarding the sun and the planets. They prepare 4 healthy food items group wise and display in the temple fair. They watch movies that are based on space exploration themes and that which are based on the planets. (For example Avatar and gravity) they learn English language through the movies if they are not dubbed into Telugu language. They tell 5 words they have learned from the movie. They translate them into Telugu. 

They use the dictionary to know the meaning of the words. They weigh their books. They make weighing scales. They narrate stories from their day-to-day life.They draw pictures on the lessons they have learned. They exhibit their work group wise and have their marks in the MAGIC BOX. They plan and they execute. Teamwork pays and they learn to achieve success.

They do few rally’s on healthy food or make some food items and sell in the school. They organize a small sports competition every month and give prizes collecting funds or using their “sanchayika” money. They paint or color the pictures of sankranti festival in the computer and type few words in it and save the documents with their names.

We discuss on the work process of learning and prepare a timetable. We divide the process into small bits and work out on them. The work becomes easy and the product gained is priceless! If the teacher is teaching subject wise, he/she can correlate the lessons of a single subject too in the same way.

References:
Online journals on Heutagogy.
https://en.wikipedia.org/wiki/Heutagogy

My way of Heutagogy

 
Heutagogy © 2015 - Blogger Templates Designed by Templateism.com